Mazelen

Symptomen

De eerste symptomen beginnen 7 tot 14 dagen na besmetting:

• Mazelen begint plots met zich algemeen niet goed voelen, hoge koorts, hoesten, en rode ontstoken ogen.
• 3 tot 7 dagen na het begin van de eerste symptomen verschijnt een huiduitslag (voelt ruw aan). Deze huiduitslag begint achter de oren en verspreidt zich daarna over het hele lichaam.  Na enkele dagen verdwijnt de huiduitslag en neemt de koorts af.

Er kunnen ook bijkomend ernstige infecties optreden zoals een oorontsteking, longontsteking en hersenontsteking. Dit kan blijvende schade veroorzaken.

Een verhoogd risico om erg ziek te worden van mazelen:

• Jonge kinderen van minder dan 1 jaar
• Volwassenen: hoe ouder iemand is, hoe groter de kans op ernstig ziek zijn
• Personen met een verminderde afweer
• Onbeschermde zwangeren: kans op spontane abortus of vroeggeboorte. Mazelen veroorzaakt geen aangeboren afwijkingen bij de foetus.
   

Verspreiding

Mazelen is één van de meest besmettelijke ziekten die er bestaat. Het virus verspreidt zich via kleine druppeltjes in de lucht door hoesten, niezen en praten. Mensen kunnen die druppeltjes inademen en zo besmet geraken.  
Je bent besmettelijk van 4 dagen vóór het ontstaan van je huiduitslag tot 4 dagen erna. Dit betekent dat je anderen kunt besmetten voordat je zelf merkt dat je ziek bent.

Om beschermd te zijn tegen mazelen heb je 2 vaccinaties nodig. Wie niet gevaccineerd is tegen mazelen en de ziekte niet heeft doorgemaakt kan mazelen krijgen. Iemand die mazelen heeft gehad, kan de ziekte niet opnieuw oplopen. Soms krijgt iemand die gevaccineerd is mazelen, deze persoon is dan meestal minder ziek.

Basisvaccinaties

De vaccinatie tegen mazelen is opgenomen in het gratis basisvaccinatieschema. 

Kinderen krijgen hun eerste vaccinatie tegen mazelen aangeboden op 12 maanden door Kind en Gezin. Op de leeftijd van 9 jaar krijgt het kind de 2e vaccinatie aangeboden door het CLB (Centrum Leerlingenbegeleiding). Het is ook mogelijk om je kind bij de huisarts of kinderarts te laten vaccineren.

Inhaalvaccinaties voor volwassenen

Werd je nooit of maar 1 keer gevaccineerd én maakte je nog nooit mazelen door? Dan is het aangeraden om je vaccinaties te vervolledigen. 

Twijfel je of je al gevaccineerd werd tegen mazelen? Sinds 2006 worden vaccinaties opgeslagen in een digitale databank. Je kunt je vaccinatiegegevens controleren op www.mijngezondheid.be. Vind je hier niet al je vaccinaties terug? Kijk ook eens naar je vaccinatieboekje of contacteer je huisarts.

• Voor 1970 circuleerde mazelen nog volop in Vlaanderen. Personen geboren voor 1970 worden immuun beschouwd, omdat ze vrijwel altijd mazelen hebben doorgemaakt.
• Ben je tussen 30 en 40 jaar oud? Dan is de kans groter dat je onbeschermd bent tegen mazelen. Mensen in deze leeftijdsgroep hebben de ziekte meestal niet doorgemaakt en waren vaak nog niet volledig gevaccineerd tegen mazelen als kind.

Mazelenvaccinatie en zwangerschap

Tijdens de zwangerschap mag je niet worden gevaccineerd tegen mazelen. Het wordt bovendien aangeraden om gedurende een maand na een mazelenvaccinatie niet zwanger te worden.

Omdat zwangere vrouwen zonder bescherming tegen mazelen een verhoogd risico hebben op ernstige complicaties, is het belangrijk om je vaccinatiestatus te controleren en, indien nodig, in orde te brengen voordat je zwanger wordt.

Mazelenvaccinatie en religie

Het mazelenvaccin bevat varkensgelatine. Dit vormt geen probleem voor wie de Islam belijdt. Het Netwerk Islamexperten legt hier uit waarom vaccinatie met dit vaccin toegelaten is binnen de religie.

Reisvaccinaties

Plan je een reis? Controleer je vaccinatiestatus bij elke reis, zelfs binnen Europa, en zorg ervoor dat je vaccinaties up-to-date zijn. Op www.wanda.be kun je een overzicht vinden van de landen met een mazelenuitbraak.

Als je met een baby tussen 6 en 12 maanden oud reist naar een land waar er een mazelenuitbraak is, dan kan je je baby vervroegd vaccineren met het MMR-vaccin. Een vervroegde vaccinatie beschermt kortstondig en hoort nog niet bij het basisvaccinatieschema. Na deze vaccinatie zal uw baby alsnog twee standaardvaccinaties nodig hebben.

Het mazelenvaccin is gratis

• De mazelenvaccins zijn gratis als Kind en Gezin of CLB (Centrum Leerlingenbegeleiding) ze toedient. 
• De vaccins zijn ook gratis als uw arts ze via Vaccinnet, het vaccinatiesysteem voor vaccinatoren, bestelt. U betaalt dan alleen de consultatie.
• Koopt u het vaccin zelf bij de apotheker of op doktersvoorschrift? Dan kan de Vlaamse overheid die kosten niet terugbetalen en is het vaccin niet gratis.

Er bestaat geen behandeling tegen mazelen. Na het doormaken van mazelen ben je levenslang beschermd tegen het virus. Je kunt de ziekte dus niet opnieuw krijgen.

Ben je in contact gekomen met iemand met een (vermoeden van) mazelen én heb je symptomen die passen bij mazelen?

1. Neem meteen telefonisch contact op met uw huisarts of de spoeddienst. Meld dat je mogelijks mazelen hebt. Ga zeker niét in de wachtzaal zitten. Dit is belangrijk omdat personen met een hoger risico op ernstige ziekte, zoals niet-gevaccineerden of personen die nooit mazelen hebben gehad, contact met zieken moeten vermijden.
2. Heb je mazelen? Blijf dan thuis tot minstens 4 dagen na het begin van de huiduitslag.
    

Samenvatting

Verwekker: Mazelenvirus (morbili)
Incubatieperiode: Expositie tot begin van het exantheem: 7-18 (gemiddeld 14) dagen
Besmettingsweg: Aerogeen
Besmettelijke periode: 4 dagen vóór tot en met 4 dagen na het begin van het exantheem
Symptomen: Hoge koorts, hoesten, neusverkoudheid, oor- of oogontsteking. Grofvlekkig exantheem. In ernstige gevallen ook longontsteking of hersenontsteking
Overig: Zeer besmettelijk. Vaccinatie tegen mazelen is in het basisvaccinatieschema opgenomen.
Wering: personen met mazelen worden geweerd tot tenminste 4 dagen na het verschijnen van huiduitslag
 

Waarom melden: 

• een vermoeden van mazelen melden zodat er vroegtijdig maatregelen kunnen genomen worden en bevestigd worden via diagnostiek:
  • PCR via droge nasofaryngeale wiser: vanaf 4 dagen vóór tot max. 7 dagen na aanvang exantheem
  • Serum: IgM vanaf aanvang exantheem tot 6weken erna; viervoudige IgG stijging
•  om haarden van ondervaccinatie te detecteren en de nodige beschermingsmaatregelen voor de omgeving te kunnen nemen.
   

Richtlijnen

• Richtlijn mazelenpdf bestand667.8kb 
• Korte richtlijn mazelendoc bestand31.5kb

Nuttige documenten

• Mazelen_artsen_diagnostiekdoc bestand14.7kb
• Mazelen_infobrief_patiëntdoc bestand128.6kb

Cijfers meldingsplichtige infectieziekten

Cijfers over meldingsplichtige infectieziekten

Criteria

Gevalsdefinitie

Een meldingsplichtige infectieziekte aangeven

Download het campagnemateriaal