Buiktyfus
Buiktyfus is een ernstige infectieziekte veroorzaakt door een bacterie, Salmonella typhi. Paratyfus is een mildere vorm van buiktyfus en wordt veroorzaakt door Salmonella paratyphi. De ziekte wordt opgelopen via inname van met stoelgang besmet voedsel of drank en komt vooral voor in landen waar de hygiëne minder goed is. Infecties met Salmonella typhi verlopen ernstiger.
- Vaccinatie
- Vaccinatie beschikbaar
- Basisvaccinatieschema
- Geen onderdeel van het basisvaccinatieschema
- Vaccinatiegroep
- Reizigers
Over buiktyfus en paratyfus
Symptomen
De symptomen van buik- en paratyfus ontstaan meestal 7 tot 14 dagen na besmetting, maar kunnen oplopen tot 4 weken na besmetting.
Symptomen bij buiktyfus kunnen zijn: hoge koorts, algemene malaise, hoofdpijn, diarree, constipatie, buikpijn, niet-productieve hoest en vertraagd hartritme. Soms kunnen er ernstige complicaties optreden zoals bloedingen van het maagdarmstelsel, shock…
Na het doormaken van buiktyfus is er geen immuniteit, dit betekent dat je de ziekte opnieuw kan krijgen.
Symptomen bij paratyfus verlopen meestal milder.
Verspreiding
De besmetting verloopt meestal door inname van besmet voedsel/ water dat besmet is met stoelgang van patiënten/dragers. Personen met een acute infectie en dragers scheiden de bacterie uit via de stoelgang. De meeste gevallen van buiktyfus en paratyfus worden opgelopen in het buitenland waar de hygiëne minder goed is.
Besmetting van mens op mens is zeldzaam en gebeurt meestal bij personen met een verminderd hygiënebesef zoals jonge kinderen of personen met verminderd hygiënebesef.
Behandeling
Tijdige behandeling verlaagt het risico op ernstige complicaties.
Vaccinatie
In Vlaanderen is er één vaccin tegen buiktyfus geregistreerd. Vaccinatie wordt in Vlaanderen vrijwel uitsluitend toegepast in geval van een reis naar sommige (sub)tropische landen. zie Buiktyfus | Wanda
Preventietips
Infecties via besmet voedsel of drank kan je niet altijd voorkomen. Volgende tips kunnen het risico verminderen:
- Was je handen met water en zeep zeker na toiletbezoek, voor het klaarmaken van maaltijden en voor het eten.
- Laat zieke personen geen eten klaarmaken.
- Drink geen water uit de kraan. Gebruik water uit dichte, niet eerder geopende flessen.
- Vermijd ijsblokjes.
- Eet geen roomijs dat niet industrieel verpakt is.
- Eet geen rauwkost, salades of ongeschild fruit. Schil fruit zelf of was deze zelf met flessenwater dat nog niet eerder geopend is.
- Eet geen voedsel dat uren op kamertemperatuur blijft staan. Eet dus alleen vers gekookt of goed doorbakken (helemaal gaar) voedsel dat nog warm is.
Wering: Als je ziek bent blijf je thuis. Omwille van de besmettelijkheid zullen bepaalde personen thuis moeten blijven totdat buiktyfus niet meer aanwezig is in stoelgang.
Informatie voor zorgprofessionals
Samenvatting
Verwekker: Bacterie Salmonella Typhi en Salmonella Paratyphi A, B en C
Incubatieperiode: Afhankelijk van de besmettingsdosis, in meeste gevallen 7-14 dagen en maximaal 4 weken
Besmettingsweg: Fecaal-oraal; met name via met feces besmet water of voedsel
Besmettelijke periode: Vanaf de 1e ziekteweek tot herstel (onbehandeld). Chronisch dragerschap komt voor
Symptomen: (Geleidelijk oplopende) koorts; verscheidene niet-specifieke symptomen zoals hoofdpijn, myalgie, verminderde eetlust, malaise en niet-productieve hoest. Er kan sprake zijn van een beneveld bewustzijn. Buikklachten kunnen bestaan uit diarree, constipatie en buikpijn. Soms huiduitslag (roseolen). Complicaties: gastro-intestinale bloeding, darmperforatie, encefalopathie en shock
Waarom melden: Bronopsporing, contactonderzoek, nemen van opvolgingsmaatregelen.
Richtlijnen
Criteria
| Klinische criteria | Patiënt met minstens één van de twee volgende:
|
|---|---|
| Epidemiologische criteria | Minstens één van de volgende:
blootstelling aan gecontamineerd eten of drinkwater |
| Criteria voor laboratoriumconfirmatie | Isolatie van Salmonella typhi of paratyphi uit een klinisch staal |
Gevalsdefinitie
| Waarschijnlijk | patiënt met klinische criteria EN epidemiologische criteria |
|---|---|
| Bevestigd | patiënt met klinische criteria EN laboratoriumconfirmatie |