Hepatitis A
Hepatitis A is een leverontsteking die vooral voorkomt bij jonge kinderen, maar ook volwassenen kunnen besmet raken.
- Vaccinatie
- Vaccinatie beschikbaar
- Basisvaccinatieschema
- Geen onderdeel van het basisvaccinatieschema
- Vaccinatiegroep
- RisicogroepReizigersZorgsectorVoedingssector
Over hepatitis A
Hepatitis A is een leverontsteking veroorzaakt door het hepatitis A-virus. De meeste mensen herstellen volledig, maar in zeldzame gevallen kunnen er levensbedreigende complicaties ontstaan. Bij volwassenen gaat een hepatitis A-infectie bijna altijd gepaard met geelzucht (icterus).
Symptomen
Bij kinderen tot 5 jaar verloopt hepatitis A vaak zonder klachten of met heel milde griepachtige verschijnselen. Volwassenen hebben vrijwel altijd symptomen als ze besmet raken, waaronder geelzucht (icterus). Hoe ouder je bent, hoe heftiger de klachten en hoe langer het herstel.
De eerste klachten treden vaak plots op en zijn:
- moeheid, slapheid,
- verminderde eetlust,
- hoofdpijn,
- misselijkheid, buikpijnklachten
- koorts.
Na enkele dagen kan geelzucht of icterus (het geel verkleuren van de huid en ogen), donkere urine en soms ontkleurde ontlasting (“stopverf”-ontlasting) ontstaan. Minder dan de helft van de mensen met symptomen ervaart daarnaast jeuk.
Klachten treden 2 tot 7 weken na besmetting op (gemiddeld 28 dagen) en duren meestal 2 tot 4 weken. De vermoeidheid kan echter langer aanhouden.
Verspreiding
Het Hepatitis A-virus zit in de stoelgang van besmette personen. Besmetting gebeurt door contact met besmette personen en door het eten of drinken van besmet voedsel of water dat verontreinigd is met stoelgang. Daarom is het belangrijk om altijd je handen te wassen na een toiletbezoek, vóór je eten klaarmaakt en vóór je eet.
Je bent besmettelijk vanaf 1 week vóór tot 1 week na het begin van de geelzucht of koorts. Dit betekent dat je dus al een week besmettelijk bent voordat je ziek wordt.
Vaccinatie
Je kunt je laten vaccineren tegen hepatitis A om de ziekte te voorkomen. Met twee doses van het vaccin ben je levenslang beschermd tegen een nieuwe infectie. Heb je de ziekte al gehad? Dan ben je immuun en is vaccinatie niet meer nodig.
Basisvaccinatie
De hepatitis A-vaccinatie zit niet in het basisvaccinatieschema, maar kan vanaf 12 maanden toegediend worden. Er zijn aparte vaccins voor kinderen en volwassenen. De volwassenvaccins zijn niet geschikt voor kinderen.
Het vaccinatieschema tegen hepatitis A bestaat uit 2 dosissen met een tussenperiode van 6 tot 12 maanden. Afhankelijk van het vaccin kan de tussenperiode langer zijn.
Er is ook een gecombineerd vaccin voor hepatitis A en B, waarvoor 3 spuitjes nodig zijn omdat de dosis lager is. Het gecombineerde vaccin is echter niet geschikt voor mensen die recent in contact zijn gekomen met hepatitis A (randvaccinatie), omdat het niet snel genoeg werkt.
Aanbevolen groepen
Hoewel hepatitis A-vaccinatie niet in het basisvaccinatieschema zit, wordt het aanbevolen voor bepaalde groepen:
- Personen die recent in contact zijn gekomen met een hepatitis A-patiënt. Dit vaccin helpt voorkomen dat zij zelf besmet raken.
- patiënten met chronische leverziekten (zoals hepatitis B & C-patiënten).
- Levertransplantatiekandidaten
- Hemofiliepatiënten.
- Personeel en bewoners van instellingen voor mensen met een mentale beperking.
- Personen die werken in de voedselketen.
- Homoseksuele en biseksuele mannen.
- Jonge kinderen en adolescenten die op reis gaan naar landen van herkomst.
- Reizigers naar gebieden waar hepatitis A veel voorkomt.
Reisvaccinatie
Hepatitis A komt vaak voor bij reizigers. De ziekte komt overal ter wereld voor, maar het risico is groter in landen met lage hygiënestandaarden. Dit geldt voor de meeste (sub)tropische landen, delen van Oost-Europa en landen rond de Middellandse Zee. Belgische kinderen lopen soms hepatitis A op tijdens familiebezoek in het buitenland.
Ga je op reis? Controleer dan op www.wanda.be welke vaccinaties voor jouw bestemming worden aanbevolen.
Kostprijs
- Het vaccin is niet gratis en wordt op eigen kosten aangekocht.
- Het vaccin kan in de apotheek gekocht worden met doktersvoorschrift. Bewaar het vaccin na aankoop in de koelkast tot je arts het vaccin toedient.
- Vraag in de apotheek om een attest voor de mutualiteit. Veel mutualiteiten vergoeden jaarlijks een deel van de kosten voor bepaalde vaccins.
Behandeling
- Er is geen specifieke behandeling tegen hepatitis A.
- Vermijd alcohol, drugs en sommige geneesmiddelen omdat deze je lever extra belasten.
Informatie voor zorgprofessionals
Samenvatting
Verwekker: Hepatitis A-virus
Incubatieperiode: Gemiddeld 28 dagen (spreiding 14-50 dagen)
Besmettingsweg: Direct: fecaal-orale transmissie. Indirect: fecaal verontreinigd water, schelpdieren; rauw, onvoldoende gekookt of bevroren fruit, groente of ander voedsel
Besmettelijke periode: 1 week voor icterus (of koorts indien geen icterus) tot 1 week na het begin van de klachten (koorts of icterus). Ook personen met een asymptomatische infectie zijn besmettelijk
Symptomen: Malaise, koorts, buikklachten, icterus. Kinderen jonger dan 5 jaar hebben vaak geen klachten
Waarom melden: om vaccinatie te organiseren rond een ziektegeval en om op groepsniveau de nodige indijkingsmaatregelen te kunnen nemen.
Richtlijnen
Criteria
| Klinische criteria | patiënt met vermoeidheid, abdominale pijn, eetlustvermindering, nausea, braken én, minstens één van de volgende:
|
|---|---|
| Epidemiologische criteria | Minstens één van de volgende:
|
| Criteria voor laboratoriumconfirmatie | Ten minste één van de volgende:
|
Gevalsdefinitie
| Waarschijnlijk | patiënt met klinische criteria én epidemiologische criteria |
|---|---|
| Bevestigd | patiënt met klinische criteria én laboratoriumconfirmatie |